Zastaw ziemi rolnej polega na ustanowieniu prawa zabezpieczenia na nieruchomości rolnej na rzecz wierzyciela (np. banku czy instytucji finansowej) w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki. Oznacza to, że właściciel gruntu rolnego przekazuje prawa do swojej nieruchomości jako formę gwarancji spłaty zobowiązań finansowych. W praktyce działanie to ma kilka kluczowych aspektów:

1. Umowa zastawu: Aby zastawić ziemię rolną, konieczne jest zawarcie umowy zastawu pomiędzy właścicielem nieruchomości (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem). Umowa ta określa warunki zastawu, kwotę zabezpieczonego zobowiązania, okres obowiązywania zastawu, oraz prawa i obowiązki obu stron.

2. Rejestracja zastawu: Zastaw ziemi rolnej wymaga rejestracji w odpowiednim rejestrze, takim jak Księga Wieczysta dla danej nieruchomości. Rejestracja ta ma na celu publiczne ujawnienie zastawu, co chroni prawa wierzyciela i informuje potencjalnych nabywców o istniejącym zabezpieczeniu.

3. Prawa wierzyciela: W przypadku niespłacenia zobowiązania zgodnie z umową, wierzyciel ma prawo do podjęcia określonych działań w celu odzyskania należności, w tym do zainicjowania procedury egzekucyjnej, która może obejmować sprzedaż zastawionej ziemi na drodze licytacji komorniczej.

4. Zachowanie własności: Pomimo ustanowienia zastawu, właściciel ziemi nadal posiada prawa do jej użytkowania, chyba że umowa zastawu stanowi inaczej. Oznacza to, że rolnik może kontynuować pracę na swojej ziemi, uprawiać ją i czerpać z niej dochody.

5. Zwolnienie z zastawu: Po całkowitej spłacie zobowiązania zastaw na ziemi rolnej jest zdejmowany, a nieruchomość zostaje zwolniona z obciążenia, co również powinno zostać odnotowane w Księdze Wieczystej.